Нарэшце мне ўдалося зразумець адну з найбольш цьмяных старонак з гісторыі (1922-1945) знакамітых нясьвіскіх гармат адлітых Германам Мольцфэльтам для Мікалая Крыштафа Радзівіла Сіроткі. Пачатак гэтай інтрыгі глядзіце тут. Па праўдзе кажучы, гісторыя гэтая ўжо была раскрыта і нават апублікавана Бруна Томасам у адпаведным артыкуле (Bruno Thomas, Des ( Read more... )

Колькі дзён таму на сьвет зьявіўся новы нумар "АРХЭ" пад тытулам "Вайсковая гісторыя ВКЛ", які ахвотна рэкамэндую спадарству. Падборка матэрыялаў, падаецца, вельмі ўдалая. Станоўчым бокам, на маю думку, з'яўляецца шырокае прыцягненьне да складаньня зборніку польскіх і летувіскіх дасьледчыкаў.

Між іншым, у ім быў зьмешчаны мой артыкул пра артылерыю ( Read more... )

У старажытнасьці малое земнаводнае саламандру надзялялі многімі мітычнымі уласьцівасьцямі. Бадай самай магутнай здольнасьцю яе была магчымасьць спараджаць вагонь. Чым ня сюжэт для вырабу гарматы?

Дык вось, у 1599 годзе для Нясьвіскага замка на загад Мікалая Крыштафа Радзівіла Сіроткі была выраблена паўкартаўна "Саламандра". Гэта была цяжкая гармата ( Read more... )

У першай частцы матэрыялаў канфэрэнцыі "Война и оружие. Новые исследования и материалы", што адбылася 16-18 мая гэтага года ў артылерыйскім музэі ў Пецярбургу апублікавалі мой артыкул аб артылерыі Нясьвіскага замка ў XVII ст.

Артылерыя Нясьвіскага замка цікавая ня толькі, а можа і ня столькі з мілітарнага боку, колькі з семантычнага, на які і ( Read more... )

Гэтым допісам вырашыў пачаць збіраньне мілых і наіўных недарэчнасьцяў т.зв. рэстаўрацыі і музеіфікацыі Мірскага замка.  Праўда адразу пачаў з другога нумара, бо пра першую і найбольш брутальную недарэчнасьць, а дакладней дурылку для турыстаў - герсу пісаў раней. На вялікі жаль, герса паступова па волі навуковага каіраўніка аб'екта рыхтуецца да ( Read more... )

Калі зацікавіўся пытаньнем нясьвіскіх гакаўніц, адразу ў галаву прыйшла слушная думка: чаму б не паглядзець ці ёсьць нешта падобнае ў нашым гістарычным музэі. У пастаяннай экспазіцыі знайшоў і сфатаграфаваў дзьве гранёныя гакаўніцы. Пазьней даведаўся, што адна зь іх патрапіла ў музэй непасрэдна зь Нясьвіжа, а другая з Баранавіцкага краязнаўчага ( Read more... )

 Рэстаўрацыя і археалягічныя дасьледваньні на замку ў Нясьвіжы дазволілі сабраць неблагую калецыю гакаўніц - зброі, якая была асновай абароны замку. Гакаўніцы вядомыя ўжо з XV стагодзьдзя, назва паходзіць ад гака ці крука на пярэдняй частцы руры (ствала), якім стрэльба чаплялася за парапет сьцяны ці спэцыяльны станок, каб кампэнсаваць аддачу пры ( Read more... )

За сваё больш за паўтысячагадовае жыцьцё міфічныя гарматы, адлітыя Германам Мольцфэльдтам на зломе XVI-XVII стагодзьдзяў па загадзе Мікалая Крыштафа Радзівіла Сіроткі, пабачылі шмат. Больш за дзьвесьце гадоў пасьля адліву яны спраўна выконвалі свой абавязак на валах Нясьвіскага замка, у тым ліку ў час вайны 1654 - 1667 гадоў, калі замак абложвалі ( Read more... )

Пасьля сёньнешняй рэканструкцыі Грохаўскай бітвы, відаць, стаў фанатам гэтых спраў. Відовішча досыць займальнае, настрой выдатны. У 1831 г. палякі прайгралі гэтую бітву, а зараз для іх гэта своеасаблівае месца памяці іх трагічнага гістарычнага мінулага. У тэорыі гэта, канечне, польская нацыянальная прапаганда, але атрымалася весела. Мне нават крыху ( Read more... )

 Менавіта, гэтая вёска, колішняе мястэчка, а ў радзівілаўскіх інвэнтарах захапіла мой розум апошні месяц. У сучасным Лунінецкім раёне на рацэ, якая, насамрэч, носіць назву ёсьць вёска Лахва.  Многім гэтае паселішча вядома, з нагоды габрэйскага паўстаньня ў 1942 годзе ў тамтэйшым гета, якое сталася адным зь першых паўстаньняў габрэяў у часе той ( Read more... )